Η φορητή εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου αποτελεί έργο εξαιρετικής καλλιτεχνικής δημιουργίας, χρονολογείται στις αρχές του 17ου αιώνα και βρίσκεται στην Ιερά Μονή Άνω Ξενιάς στη Μαγνησία. Για την δημιουργία του έργου χρησιμοποιήθηκε αυγοτέμπερα ενώ ο κάμπος φέρει επιχρυσωμένη επιφάνεια. Mεταγενέστερα τοποθετήθηκε σε όλη την επιφάνεια αργυρή επένδυση- πάμφυλο αφήνωντας ακάλυπτα μόνο τα πρόσωπα .

​

Με την απομάκρυνση του πάμφυλου, αποκαλύφθηκε το εύρος των φθορών, στο ζωγραφικό έργο.

Η αργυρή επένδυση, καθώς και τα καρφιά που την ασφάλιζαν στην εικόνα, είχαν οξειδωθεί και προκάλεσαν σημαντική φθορά τόσο στη ζωγραφική επιφάνεια όσο και στο ξύλινο φορέα. 

Επιπλέον, η εικόνα τοπικά παρουσίαζε προβλήματα που αφορούσαν στη σαθρότητα του ξύλινου φορέα λόγω προσβολής από ξυλοφάγα έντομα, αλλά και φθορές της ζωγραφικής επιφάνειας εξαιτίας της επίδρασης της σχετικής υγρασίας και άλλων παραγόντων. Επί το πλείστον στο έργο εντοπίστηκαν διαβρωμένα, λόγω οξείδωσης, βερνίκια, εναπόθεση αιθάλης και άλλες ξένες επικαθίσεις (κεριά κ.λπ.).

Παραμορφώσεις και ραγίσματα στη ζωγραφική επιφάνεια ήταν εμφανή σε σχετικά προχωρημένο στάδιο. Κατά τόπους υπήρχαν αποφλοιώσεις της προετοιμασίας και της ζωγραφικής επιφάνειας όπως και ενδείξεις έντονης επιφανειακής υγρασίας.

Εντοπίστηκαν αρκετές μεταγενέστερες ζωγραφικές επεμβάσεις σε όλη την ζωγραφική επιφάνεια που δημιουργούσαν αλλοίωση στην αρχική ζωγραφική, τεχνική και αισθητική του έργου.

Τέλος στην πίσω όψη της εικόνας, υπήρχε βελούδινο ύφασμα, το οποίο αφαιρέθηκε και φανερώθηκε, η καλυμμένη με λαδομπογιά, ξύλινη επιφάνεια.

​

Οι επιδράσεις των παραπάνω προβλημάτων είχαν προκαλέσει την αισθητή φθορά του έργου και συνεπώς έχρηζαν ιδιαιτέρων και προσεκτικών ενεργειών για την αποτελεσματική και επιτυχή συντήρησή του.

​

Κρίθηκαν απαραίτητες και διενεργήθηκαν  οι παρακάτω εργασίες συντήρησης:

​

• Στερέωση - Ενίσχυση ξύλινου φορέως. Σταθεροποίηση της σαθρής μάζας του ξύλου αλλά και ενίσχυση της μηχανικής συμπεριφοράς του συνεκτικού ιστού του φορέως.

• Απεντόμωση-Εξάληψη κάθε πιθανότητας παραμονής ζωντανών ξυλοφάγων εντόμων, σε όποιο στάδιο του βιολογικού τους κύκλου (αυγό, προνύμφη, pupa, τέλειο έντομο) στον φορέα.

• Στερέωση της προετοιμασίας της ζωγραφικής επιφάνειας στον φορέα.

• Καθαρισμός και απομάκρυνση των επιφανειακών επικαθίσεων(κεριών κλπ),στρωμάτων αιθάλης και ρύπων. Αφαίρεση των διαβρωμένων, μέσω οξείδωσης, συρρίκνωσης, κ.λπ. , βερνικιών καθώς και αποκάλυψη και ανάδειξη της αυθεντικής ζωγραφικής στις περιοχές που αυτή καλυπτόταν από νεότερες, κατώτερης ποιότητας επιζωγραφίσεις και του φυσικού ξύλου. Οι επιζωγραφισμένες περιοχές οριοθετούνται και ανάλογα με την κατάσταση της υποκείμενης αυθεντικής ζωγραφικής επιλέγεται η μερική ή ολική αφαίρεση των μεταγενέστερα ζωγραφισμένων στοιχείων.

• Ταυτόχρονα με τον καθαρισμό έγινε επαναληπτική, επιλεκτική στερέωση της ζωγραφικής επιφάνειας και της προετοιμασίας.

• Αισθητική και χρωματική αποκατάσταση. Το στάδιο της αποκατάστασης αποσκοπεί στην ανάδειξη, αισθητικά, των έργων με σεβασμό στην αυθεντική δημιουργία, την ιστορικότητα και την πρωτοτυπία, τηρώντας πάντα τις βασικές αρχές δεοντολογίας της συντήρησης (αντιστρεψιμότητα, ελάχιστη επέμβαση, αναγνωσιμότητα).

• Όταν ολοκληρωθεί το στάδιο της αισθητικής αποκατάστασης, γίνεται εφαρμογή ειδικού προστατευτικού βερνικιού ώστε το έργο να μονωθεί απέναντι σε μεταβολές των ατμοσφαιρικών συνθηκών του χώρου  (θερμοκρασία, υγρασία, φωτεινότητα) και τις πιθανές μελλοντικές ξένες επικαθίσεις αιθάλης, ρύπων, σκόνης, κεριών, λιπαρών ουσιών, κ.α.).

​

Όλες οι επεμβάσεις πραγματοποιούνται πάντα βάσει των αρχών της ελάχιστης επέμβασης, της συμβατότητας και της αντιστρεπτότητας των υλικών. Στόχος είναι ο συνδυασμός μιας εκτενούς χρήσης παραδοσιακών υλικών με την χρήση νέων αλλά επιστημονικά τεκμηριωμένων, αποτελεσματικών και δοκιμασμένων υλικών.

​

Κύριος στόχος της συντήρησης των έργων είναι η ανάδειξη των μνημείων και της τέχνης των δημιουργών τους όπως σώζονται σήμερα, καθώς και η διατήρηση και παράταση της ζωής τους μέσα στο χρόνο.

​