Tα εκκλησιαστικά αντικείμενα, όπως είναι οι φορητές εικόνες και τα εκκλησιαστικά ξυλόγλυπτα, έχουν κατασκευαστεί για να εξυπηρετούν λατρευτικές ανάγκες μέσα στον Ορθόδοξο Ναό. Τα έργα αυτά δεν αναγνωρίζονται μόνο για το θεολογικό τους συμβολισμό, αλλά και για την ύπαρξη τους ως έργα τέχνης με καλλιτεχνική, ιστορική και αρχαιολογική αξία. 

​

Μετά από επίσκεψη που πραγματοποιήθηκε το φθινόπωρο του 2019 στην Ι.Π.Μ. Αγίων Κωνσταντίνου & Ελένης, καταγράφηκαν και εκτιμήθηκαν οι φθορές και τα προβλήματα που παρουσίαζε το ξυλόγλυπτο Προσκυνητάρι Ημέρας του Ναού. Εν συνεχεία πραγματοποιήθηκε η σχετική  γνωμάτευση σχετικά με τις επεμβάσεις που απαιτούνταν και διενεργήθηκαν επιτυχώς όλες οι απαιτούμενες εργασίες συντήρησης αποκατάστασης και ανάδειξης του ξυλόγλυπτου έργου. 

 

Το ξυλόγλυπτο έργο διαστάσεων 237 εκ. (μέγιστο ύψος)x 44 εκ. x 50 εκ, είναι κατασκευασμένο από φυσικό ξύλο, είναι μοναστηριακού τύπου με βασικό γνώρισμα την τετράγωνη διατομή που καταλήγει σε πλαγιαστό επίπεδο, όπου τοποθετείται η εικόνα Aγίου, με πλαϊνή συρταρωτή θήκη εναπόθεσης άλλης εικόνας ή αντικειμένου. Στο επάνω τμήμα του, το στέγαστρο καταλήγει σε κιβώριο με τρούλο και σταυρό στην κορυφή, ενώ φέρει έναστρο ουρανό. Τα χαρακτηριστικά του ωστόσο, δεν ήταν ευδιάκριτα, καθώς το έργο είχε αλλοιωθεί τόσο από τις παρεμβάσεις που είχε δεχθεί όσο και από την κατάσταση διατήρησής του.

​

Κατά την εξέτασή του, πραγματοποιήθηκαν διερευνητικά δείγματα καθαρισμού-τομές σε διάφορα χαρακτηριστικά σημεία του για να διαπιστωθεί η αρχική αισθητική του, η αυθεντική διακόσμηση, η κατάσταση διατήρησής του και οι παρεμβάσεις που έχει δεχθεί.

​

Εντοπίστηκε εκτεταμένη φθορά προκληθείσα από επάλληλες επιστρώσεις χρωστικών, επιχρύσωσης και βερνικιών που είχαν εφαρμοστεί σε διάφορες χρονικές φάσεις του επίχρυσου έργου. Επιπρόσθετη φθορά και εξίσου σημαντική ήταν η νεότερη προσπάθεια επιχρύσωσης του προσκυνηταριού με τεχνική διαφορετική της αρχικής επιχρύσωσης. Η προετοιμασία (στόκος λαδιού) της νεότερης αυτής επιχρύσωσης έχει αλλοιώσει την αισθητική του προσκυνηταριού και είχε εφαρμοστεί με τέτοιο τρόπο επάνω στην αυθεντική επίχρυση επιφάνεια που δυσχέραινε τις εργασίες απομάκρυνσής του.

​

Φθορές επίσης εντοπίστηκαν στις υποστηρικτικές βάσεις που είχαν φθαρεί, λόγω της έντονης δράσης των ξυλοφάγων εντόμων. Δράση, η οποία προκάλεσε στατική αδυναμία και κατά συνέπεια, μετατόπιση και απώλεια στοιχείων του ξυλόγλυπτου διάκοσμου.

 

Κατά τη διάρκεια των εργασιών συντήρησης, έγινε καθαρισμός της επιφάνειας από αιθάλη και επικαθήσεις ρύπων, ενώ παράλληλα αφαιρέθηκαν και όλες οι μεταγενέστερες επεμβάσεις που υπήρχαν στο έργο. Στη συνέχεια, ακολούθησε το στάδιο της απεντόμωσης και στερέωσης του φορέα. Διαδικασίες στερέωσης έγιναν στο επίχρισμα και στο υπόστρωμα, που κινδύνευε με αποκολλήσεις . 

​

Το τελικό στάδιο συντήρησης επισφραγίζουν οι ενέργειες αισθητικής ανάδειξης του έργου, κατά τις οποίες εκτελούνται οι διαδικασίες της επίχρυσης και χρωματικής αποκατάστασης των επιφανειών, αλλά και της συμπλήρωσης των ελλειπόντων τμημάτων με σεβασμό στα αρχικά υλικά, ακολουθώντας πιστά τα πρωτότυπα των παλαιών καλλιτεχνικών διαδικασιών.

​

Ο κύριος στόχος των επεμβάσεων συντήρησης, είναι η διατήρηση και η ανάδειξη της ιστορικής και αισθητικής αξίας του κάθε αντικειμένου. Κάθε επέμβαση που διενεργείται, βασίζεται στο σεβασμό των αρχικών υλικών και των αυθεντικών στοιχείων. Σε κάθε επέμβαση συντήρησης που επιχειρείται, πάντα γίνεται αρχικά η προσεκτική εξέτασή του και δοκιμές/δείγματα καθαρισμού στο προς συντήρηση ξυλόγλυπτο, για την εύρεση της καλύτερης μεθόδου συντήρησης. 

​

Οι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης διήρκησαν τέσσερις μήνες και η παράδοση του ξυλόγλυπτου έργου, έγινε παρουσία του Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ιεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλο.